Uleborden

Het Friese ûleboerd

Overal in de provincie Friesland komt het karakteristieke ulebord voor op schuren van boerderijen. Deze driehoekige, houten borden beschermen het voor- en achtervlak van het dak van de schuur en voorkomen inwateren. Waarom een uilengat? Uilen eten muizen en achter de hoge vliegopening kunnen ze prima nestelen.

Decoratie en standaardtypen
Kenmerkend voor de uleborden is de versierde makelaar ondersteund door 2 zwanen. Wellicht omdat in de loop van de 16e eeuw, toen de boerenschuur opgang maakte, ook de zwanenhouderij als extra inkomstenbron heel gewoon was.
 
Binnen de enorme variatie aan uleborden worden 6 regionale standaardtypen onderscheiden die overeenkomsten vertonen in decoratie (bron: Uileborden, S.J. van der Molen, uitgeverij Friese Pers Boekerij bv Leeuwarden). 

1. Bouwhoek, noordelijke klei:

een lange makelaar (als teken van welstand), opengewerkt en sierlijk.

2. De Friese Wouden:

sober gedecoreerd, in de opengewerkte makelaar is een kelkvorm verwerkt.

3. Midden-Friesland:

de makelaar is aan weerszijden versierd met palmtakken of tarwe-aren.

4. Zuidwesthoek:

in de makelaar een harpmotief en in het vlieggat een uitgezaagd vogeltje-kijkt-om.

5. Westergo:

evenredige vorm en verhouding met een opengewerkt rad, de zwanen hebben een halslint.

6. Hennaarderadeel en Uitwellingerga:

de makelaar wordt bekroond door een kenmerkend ‘mannetje' .